اما با توجه به اینکه طرح‌های هشت‌گانه فولادی به‌تدریج وارد مدار می‌شوند و در فاز تولید قرار می‌گیرد، مازاد آهن اسفنجی در کشور رخ خواهد داد و از هم‌اکنون باید در مورد بازارهای صادراتی و فروش محصولات چاره‌ای اندیشده شود. در صورتی که بازارهای مناسبی برای محصولات فولادی تولید شده و به‌ویژه آهن اسفنجی در نظر گرفته نشود، ممکن است این واحدها با مشکل مواجه شوند. لازم به‌ذکر است که طرح‌های هشت گانه فولاد دارای 2 بخش تولیدی، یکی آهن اسفنجی و دیگری شمش فولادی هستند. اما در حال حاضر اغلب این واحدها بر روی تولید آهن اسفنجی تمرکز کرده‌اند و متاسفانه اقدام چندانی در خصوص خط تولید شمش صورت نگرفته است. در نتیجه توازن در زنجیره تولید با مشکل مواجه می‌شود.

در سال گذشته با وجود ظرفیت تولید 30 میلیون تنی فولاد در کشور، تنها 18 میلیون تن تولید شد. این موضوع بیشتر به بازار مصرف در کشور بازمی‌گشت تا به مواد اولیه. به‌نظر می‌رسد که به‌دلیل رکود در کشور، ظرفیت تولید بسیاری از واحدهای فولادسازی خالی مانده است. به‌طور مثال بازار میلگرد کشور هم‌اکنون به‌دلیل رکودی که در ساخت‌وساز وجود دارد، با تمام ظرفیت به تولید نمی‌پردازد. بنابراین تولیدکنندگان شمش زمانی قادر خواهند بود که با تمام ظرفیت خود فعالیت کنند که یا بتوانند به‌طور کامل بازار صادراتی را در اختیار داشته باشند و یا اینکه شمش آن‌ها به میلگرد تبدیل و محصول در داخل کشور مصرف شود. از آنجایی که میلگرد نیز بازار مصرف چندان مناسبی در کشور ندارد، مشاهده می‌شود که تولیدکنندگان میلگرد قادر نیستند شمش را خریداری کنند و انگیزه از واحدهای تولید شمش سلب شده است. باید یادآور شد که همواره تولید و صادرات محصولات فولادی ارزش افزوده بیشتری را نصیب تولیدکنندگان می‌سازد تا محصولات میانی همچون آهن اسفنجی. اگر صادرات آهن اسفنجی در کشور صورت می‌گیرد، انگیزه اصلی آن بیشتر کسب بازار و شناساندن برند تولیدی در دنیا به‌شمار می‌رود.

همان‌طور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، پیش‌بینی می‌شود که کشور با مازاد آهن اسفنجی مواجه شود. در نتیجه تولیدکنندگان آهن اسفنجی برای اینکه در آینده با مشکل روبه‌رو نشوند، ناچار هستند میزان کمی از تولیدات خود را صادر کنند که جای پایی در بازار صادراتی دنیا داشته باشند. البته بازار صادراتی نیز به‌گونه‌ای نیست که در کوتاه‌مدت بتوان از آن سهمی را کسب کرد. چرا که صادرات اصولاً یک فرآیند زمان‌بر است که با مراحلی همچون مشتری‌یابی، جلب اطمینان مشتری، صادرات تدریجی و در نهایت انجام صادرات قابل قبول صورت می‌گیرد. گاهی اوقات این فرآیند ممکن است دو تا سه سال زمان ببرد. البته باید محصول صادراتی باکیفیت باشد تا بتواند در بازار به مدت طولانی دوام داشته باشد. با این حال امر صادرات به‌ویژه محصولاتی چون آهن اسفنجی مشکلات خاص خود را دارد. زیرا حمل‌ونقل آن مشکل و هزینه‌بر است. لازم به‌ذکر است که در ازای صادرات محصول، ارز مورد نیاز شرکت‌های صادرکننده تامین می‌شود. چرا که در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها پروژه‌های توسعه‌ای متعددی را در دست اجرا دارند و از این‌رو، ارز برای به اتمام رساندن طرح بسیار لازم و ضروری است. ارز در بسیاری از طرح‌ها برای تامین قطعات یدکی نیاز است. بنابراین بخشی از آهن اسفنجی که صادر می‌شود، بیشتر جنبه تامین ارز دارد. پس صادرات با دو هدف انجام می‌شود: یکی بازاریابی و کسب سهم از بازار و دوم تامین ارز مورد نیاز برای توسعه واحدهای در دست احداث.

برای مطالعه متن کامل یادداشت ” بازار مصرف فولاد کشور باید گسترش یابد “، می‌توانید به ماهنامه اخبار فلزات شماره 85 و بخش فولاد مراجعه کنید.